(HNMO) – Ngày 26-5, Nhà hát Cải lương Hà Nội đã làm lễ khởi công dàn dựng hai vở diễn mới: “Những đứa con oan nghiệt” và “Trời Nam”.

Giới thiệu trích đoạn vở “Những đứa con oan nghiệt”.
“Những đứa con oan nghiệt” (do NSND Doãn Hoàng Giang chắp bút, NSND Hoàng Quỳnh Mai đạo diễn) là vở diễn khai thác sâu về đề tài giáo dục và triết lý nhân – quả.

Vở diễn xoay quanh hai gia đình Thầy Đồ và Tư Chớp – một tướng cướp. Ông Tư Chớp vì muốn con trai mình sau này không theo nghề trộm cướp mà phải đỗ đạt làm quan nên khi bà Chín – vợ ông và bà Đồ cùng chuyển dạ sinh con, ông đã cho người tráo đổi hai đứa trẻ.

Lớn lên trong môi trường khác nhau hoàn toàn, hai đứa trẻ đã đi theo những ngã rẽ khác nhau. Hai Nhân – con ruột của ông Tư Chớp sống ở nhà Thầy Đồ vốn được học hành từ nhỏ nên đã sớm trở thành học trò giỏi, đi thi đỗ đạt, thành quan tân trạng. Trong khi đó, Hai Đức – con ruột của ông Thầy Đồ sống ở nhà ông Tư Chớp ham mê tửu sắc, ăn nói thô tục, không thích học hành, chơi bời lêu lổng. Trong ngày Hai Nhân trở về vinh quy bái tổ, bi kịch oan nghiệt đã xảy ra, phơi bày tất cả sự thật…

Giới thiệu trích đoạn vở “Trời Nam”.
Vở cải lương “Trời Nam” (tác giả Lê Duy Hạnh, đạo diễn NSƯT Lê Nguyên Đạt) là một tác phẩm sân khấu về đề tài lịch sử. Vở diễn ngợi ca hình tượng người anh hùng áo vải Quang Trung trong cuộc chiến với nhà Thanh để đem lại hòa bình, mong muốn quốc thái dân an.

Các nhân vật như vua Quang Trung, Phạm Công Trị, Lê Ngọc Hân, Hoàng Cô, Lê Quyết, Bà Lão tướng… đã tạo cho tác phẩm nhiều tình tiết hấp dẫn, đồng thời làm sáng lên vẻ đẹp của những con người một lòng vì dân, vì nước.

Đặc biệt, hình ảnh Lê Quyết tự lấy trái tim từ lồng ngực mình gửi về đất mẹ Trời Nam đã tạo điểm nhấn ấn tượng trong kịch bản, thể hiện rõ khí phách của một con người trung hiếu với non sông đất nước.

Theo nhạc sĩ Phạm Bá Chỉnh, Giám đốc Nhà hát Cải lương Hà Nội, cả hai vở diễn đều được nhà hát đầu tư công phu khi mời các đạo diễn, cộng tác viên tên tuổi về dàn dựng, đặc biệt là mời đạo diễn, NSƯT Lê Nguyên Đạt từ sân khấu phía Nam ra Hà Nội dựng vở. Dự kiến, hai vở diễn sẽ được giới thiệu đến công chúng vào đầu tháng 7 tới.

Hai vở cải lương trên nằm trong kế hoạch dàn dựng kịch bản năm 2022 của Nhà hát Cải lương Hà Nội. Vở “Trời Nam” là một tác phẩm sân khấu về đề tài lịch sử, ngợi ca hình tượng người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ trong cuộc chiến chống giặc Thanh xâm lược để đem lại hòa bình, quốc thái dân an.

Dàn dựng vở cải lương “Trời Nam” và “Những đứa con oan nghiệt”
Cảnh trong vở cải lương “Trời Nam”.
Các nhân vật trong “Trời Nam” như Vua Quang Trung, Phạm Công Trị, Lê Ngọc Hân, Bà lão tướng… đã tạo cho tác phẩm nhiều tình tiết hấp dẫn đồng thời cũng làm sáng lên vẻ đẹp của những con người một lòng vì dân vì nước.

Trong khi đó, vở “Những đứa con oan nghiệt” khai thác về đề tài giáo dục. Toàn bộ vở diễn xoay quanh hai gia đình ông thầy Đồ và Tư Chớp – một tướng cướp. Tư Chớp vì muốn cho con trai mình sau này không theo nghề trộm cướp, mà phải đỗ đạt làm quan nên khi bà Chín – vợ ông và bà Đồ cùng chuyển dạ sinh con ông đã cho người tráo đổi hai đứa con. Hai đứa con bị tráo đổi của hai nhà vẫn lớn lên trong môi trường khác nhau hoàn toàn và từ đây cũng nảy sinh nhiều mâu thuẫn, bi kịch…

Dàn dựng vở cải lương “Trời Nam” và “Những đứa con oan nghiệt”
Một cảnh trong vở “Những đứa con oan nghiệt”.
Với những mâu thuẫn, tình tiết hấp dẫn và lối diễn xuất bởi các nghệ sĩ tài năng của Nhà hát Cải lương Hà Nội, vở diễn “Những đứa con oan nghiệt” sẽ mang đến cho khán giả nhiều cung bậc cảm xúc và những thông điệp ý nghĩa trong cuộc sống.

“Trời Nam” ngợi ca anh hùng áo vải Quang Trung
Vở diễn ngợi ca hình tượng người anh hùng áo vải Quang Trung mang tên “Trời Nam” mang tới góc nhìn mới về một giai đoạn của lịch sử dân tộc qua nghệ thuật cải lương.
Tại lễ khởi công và giới thiệu vở diễn sáng 26.5, đại diện Nhà hát Cải lương Hà Nội cho biết: Vở diễn lịch sử “Trời Nam” (tác giả kịch bản văn học: Lê Duy Hạnh, chuyển thể cải lương: Nguyên Phương, đạo diễn: NSUT Lê Nguyên Đạt) khẳng định và khắc họa rõ nét chủ nghĩa anh hùng, sức mạnh của đại đoàn kết, hòa hợp dân tộc xuyên suốt toàn bộ tác phẩm. Những tình tiết nội tâm của các nhân vật cũng như những xung đột và nút thắt của kịch bản tạo cho người xem hiểu rõ hơn về một giai đoạn hào hùng của lịch sử với những con người đầy chí khí với non sông.
“Trời Nam” ngợi ca “anh hùng áo vải” Quang Trung -0
Các nghệ sĩ Đoàn Chuông Vàng, Kim Phụng của Nhà hát biểu diễn trích đoạn vở “Trời Nam”
Các nhân vật như vua Quang Trung, Phạm Công Trị, Lê Ngọc Hân, Hoàng Cô, Lê Quyết, Bà Lão tướng… đã tạo cho tác phẩm nhiều tình tiết hấp dẫn đồng thời cũng làm sáng lên vẻ đẹp của những con người một lòng vì dân vì nước. Đặc biệt, sau khi đấu tranh với chính nội tâm của mình, hình ảnh Lê Quyết tự lấy trái tim từ lồng ngực mình gửi về đất mẹ trời Nam đã tạo một điểm nhấn ấn tượng trong kịch bản, thể hiện rõ khí phách của một con người trung hiếu với non sông đất mẹ.

“Đất nước còn nhiều gian nan/ Nhưng cần những suy tư mới/ Chúng ta cứ đi rồi sẽ tới/ Bởi sứ mệnh nước non trong mỗi con người – đó là điều tôi tâm đắc và cũng là thông điệp của vở diễn, thông qua hình tượng vua Quang Trung trong một giai đoạn lịch sử và có tính dự báo ngày hôm nay” – đạo diễn Lê Nguyên Đạt chia sẻ và cho biết sẽ dàn dựng vở diễn dung hòa yếu tố lịch sử những vẫn truyền tải được thông điệp mong muốn, đặc biệt, vở diễn sẽ được dàn dựng với tiết tấu nhanh hơn và có những đổi mới về nghệ thuật nhằm hướng tới khán giả trẻ.
“Trời Nam” ngợi ca anh hùng áo vải Quang Trung -0
Giám đốc Nhà hát Cải lương Hà Nội Phạm Bá Chỉnh cho biết sẽ giới thiệu rộng rãi các tác phẩm Cải lương tại rạp Chuông Vàng
Tại họp báo giới thiệu vở diễn, Giám đốc Nhà hát Cải lương Hà Nội Phạm Bá Chỉnh chia sẻ: Qua 2 năm dịch bệnh, Nhà hát phải dừng hoạt động biểu diễn, nhưng vẫn dựng vở mới và tham gia các liên hoan, hội diễn, giành được nhiều giải thưởng. Năm nay, dịch bệnh đã được khống chế, Nhà hát trở lại biểu diễn. Đặc biệt, Nhà hát vừa tiếp nhận rạp Chuông Vàng, 72 Hàng Bạc, Hà Nội, sau 5 năm sửa chữa.
“Chúng tôi mong muốn rạp sẽ là địa chỉ văn hóa của Thủ đô, nơi biểu diễn các chương trình nghệ thuật thuộc nhiều loại hình. Chúng tôi cũng xin phép Sở Văn hóa, Thể thao đưa phố đi bộ tới rạp Chuông Vàng… Năm nay Nhà hát sẽ dựng 3 vở diễn, ngoài vở diễn đề tài lịch sử “Trời Nam”, còn có một vở diễn cận đại và một vở diễn hiện đại. Hy vọng các tác phẩm mới sẽ mang tới nhiều thông điệp, cung bậc cảm xúc tới khán giả Thủ đô” – nhạc sĩ Phạm Bá Chỉnh nói.

ANTD.VN – 2 vở cải lương “Trời Nam” và “Những đứa con oan nghiệt”, 1 vở lịch sử và 1 vở cận đại đồng thời được nhà hát cải lương Hà Nội dàn dựng cùng một thời điểm. Lễ khởi công vừa diễn ra sáng nay (26/5) tại rạp Chuông Vàng.
Vở cải lương “Trời Nam”, tác giả Lê Duy Hạnh là một tác phẩm sân khấu đề tài lịch sử, ngợi ca hình tượng người anh hùng áo vải Quang Trung trong cuộc chiến với nhà Thanh để đem lại hòa bình, mong muốn cho quốc thái dân an.
Chủ nghĩa anh hùng, sức mạnh của đại đoàn kết, hòa hợp dân tộc được khẳng định và khắc họa rõ nét trong xuyên suốt toàn bộ tác phẩm. Những tình tiết nội tâm của các nhân vật cũng như những xung đột và nút thắt của kịch bản tạo cho người xem hiểu rõ hơn về một giai đoạn hào hùng của lịch sử với những con người đầy chí khí với non sông.
Nhà hát Cải lương Hà Nội khởi công dàn dựng vở “Trời Nam” và “Những đứa con oan nghiệt” ảnh 1
Trích đoạn trong vở “Trời Nam” tại buổi lễ khởi công
Các nhân vật như vua Quang Trung, Phạm Công Trị, Lê Ngọc Hân, Hoàng Cô, Lê Quyết, bà lão tướng…đã tạo cho tác phẩm nhiều tình tiết hấp dẫn đồng thời cũng làm sáng lên vẻ đẹp của những con người một lòng vì dân vì nước.
Đặc biệt, sau khi đấu tranh với chính nội tâm của mình, hình ảnh Lê Quyết đã tự lấy trái tim từ lồng ngực mình gửi về đất mẹ Trời Nam đã tạo một điểm nhấn ấn tượng trong kịch bản, thể hiện rõ khí phách của một con người trung hiếu với non sông đất mẹ.
NSƯT Lê Nguyên Đạt, đạo diễn vở cải lương “Trời Nam”, một đạo diễn của sân khấu phía Nam sẽ trực tiếp chỉ đạo diễn xuất lần này. Anh cho biết, cách diễn cải lương của sân khấu miền Nam và miền Bắc có sự khác nhau. Trong khi cải lương miền Bắc thiên về tính chỉn chu, trau chuốt thì cải lương miền Nam lại thiên về tình cảm. Khi làm việc với ê kíp sáng tạo của nhà hát Cải lương Hà Nội, đạo diễn Lê Nguyên Đạt sẽ cố gắng dung hòa sự khác nhau để làm nên vở diễn hay, thể hiện thông điệp lịch sử về những người con vì dân vì nước.
Còn vở cải lương “Những đứa con oan nghiệt”, tác giả-NSND Doãn Hoàng Giang là tác phẩm khai thác về đề tài giáo dục. Có thể nói, môi trường sống, môi trường giáo dục hình thành tính cách con người. Toàn bộ vở diễn xoay quanh hai gia đình: ông thầy đồ và ông Tư Chớp – một tướng cướp. Ông Tư Chớp vì muốn cho con trai mình sau này không theo nghề trộm cướp, mà phải đỗ đạt làm quan nên khi bà Chín – vợ ông và bà Đồ cùng chuyển dạ sinh con, ông đã cho người tráo đổi hai đứa con. Mâu thuẫn kịch bắt đầu từ đây.
Hai đứa con bị tráo đổi của hai nhà lớn lên trong môi trường khác nhau hoàn toàn. Con ruột của tên tướng cướp sống ở nhà ông thầy đồ được học hành từ nhỏ nên đã sớm trở thành học trò giỏi, đi thi đỗ đạt thành quan tân trạng.

Nhà hát Cải lương Hà Nội khởi công dàn dựng vở “Trời Nam” và “Những đứa con oan nghiệt” ảnh 2
Trích đoạn trong vở “Những đứa con oan nghiệt” tại buổi lễ khởi công
Trong khi đó, con của thầy đồ sống ở nhà tên tướng cướp chỉ biết ham mê tửu sắc, ăn nói thô tục, không thích học hành, chơi bời lêu lổng. Từ lòng ghen ghét đố kị, con ruột thầy đồ và anh trai đã ra tay sát hại con của tên tướng cướp trong lúc anh này trở về vinh quy bái tổ.
Tên tướng cướp cho rằng, bí mật tráo đổi con sẽ không bao giờ được phát hiện vì người thực hiện tráo đổi đã bị ông diệt trừ hậu họa, nhưng cái chết của con trai đã làm ông thức tỉnh. Tự bản thân ông đã nói ra sự thật và chịu sự trừng phạt của pháp luật và của chính lương tâm ông.
NSND Hoàng Quỳnh Mai, đạo diễn vở cải lương “Những đứa con oan nghiệt” chia sẻ, vở diễn mang ý nghĩa triết lý của đạo Phật, đó là luật nhân quả “gieo nhân nào gặp quả ấy”. Hạt mầm được gieo trên mảnh đất lành sẽ thành quả ngọt, hương thơm. Hạt độc sẽ sinh thành trái đắng.
Ông Phạm Bá Chỉnh, Giám đốc Nhà hát Cải lương Hà Nội cho biết, trong năm 2022, nhà hát sẽ dàn dựng 3 vở. Lần này, nhà hát sẽ đồng thời bắt tay vào dàn dựng một vở lịch sử-”Trời Nam” và một vở cận đại “Những đứa con oan nghiệt”. Còn một vở hiện đại sẽ được dàn dựng vào dịp cuối năm.
Nhà hát Cải lương Hà Nội khởi công dàn dựng vở “Trời Nam” và “Những đứa con oan nghiệt” ảnh 3
Ông Phạm Bá Chỉnh, Giám đốc Nhà hát Cải lương Hà Nội phát biểu tại lễ khởi công
Cũng theo Giám đốc Nhà hát Cải lương Hà Nội, 2 vở diễn lần này đã được hội đồng của nhà hát duyệt rất kỹ, có chất lượng, sau đó trình hội đồng của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội và được phê duyệt.
“Chúng tôi hy vọng, 2 vở diễn này sẽ mang đến nhiều thông điệp với khán giả Thủ đô và cả nước, có nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Một vở cho khán giả tiếp cận 1 góc nhìn lịch sử mới về một nhân vật nổi tiếng của một giai đoạn lịch sử. Một vở đưa ra thông điệp về luật nhân quả cũng như thông điệp về giáo dục-hạt mầm tốt mà gieo ở mảnh đất xấu cũng không thể cho trái ngọt”, ông Phạm Bá Chỉnh nói.
Dự kiến, 2 vở diễn sẽ ra mắt vào dịp cuối tháng 6/2022.

Có lẽ, không ai có thể nghĩ đến một ngày nào đó, cô Thị Màu lúng liếng của sân khấu chèo cổ lại bước lên sân khấu cải lương, với một diện mạo mới cùng những hành động phá bỏ mọi luật lệ phong kiến để được sống là chính mình. Thế nhưng, điều đó đã trở thành hiện thực, tại sân khấu cải lương Hà Nội.

Đoàn cải lương Hoa Mai (Nhà hát cải lương Hà Nội) vừa cho ra mắt công chúng vở cải lương Truân chuyên dải yếm đào (tác giả kịch bản Lê Chí Trung, chuyển thể cải lương Đình Tư, đạo diễn – NSND Hoàng Quỳnh Mai, âm nhạc Hoàng Anh Tú, họa sỹ Đạt Tăng – NSƯT Lê Văn Trực, biên đạo múa Hoài Anh), với sự tham gia diễn xuất của các nghệ sỹ: NSƯT Quang Thanh vai Lý Trưởng, NSƯT Văn Túc vai Phú Ông, NSƯT Thái Vân vai Thị Kính, nghệ sỹ Thiên Hương vai Thị Màu, nghệ sỹ Hồng Nhung vai Mẹ Đốp, nghệ sỹ trẻ Xuân Vương vai Nô… cùng các nghệ sỹ đoàn cải lương Hoa Mai.

“Truân chuyên dải yếm đào” lấy nội dung từ vở chèo cổ nổi tiếng Quan Âm Thị Kính – một trong những vở chèo kinh điển và thuộc hàng mẫu mực của bộ môn nghệ thuật chèo. Vở diễn lấy Thị Màu làm nhân vật chính, câu chuyện xoay quanh tình yêu chân thành và sự mạnh mẽ nhưng cũng đầy nhân văn của Thị Màu trong việc dám đứng lên chống lại sự hà khắc của chế độ phong kiến để được sống thật với tình yêu của mình. Với một kịch bản được viết rất khéo léo, gọn gàng nhưng sâu lắng, cùng bàn tay dàn dựng tài hoa của đạo diễn – NSND Hoàng Quỳnh Mai, và sự tham gia của những gương mặt tài năng, vở diễn đã mang lại những cảm xúc thăng hoa cho khán giả.

Chứng kiến từ lúc tấm màn nhung mở ra, đến khi khép lại vở diễn, người viết bài này đã được trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, lúc thì cười mãn nguyện, khi thì xúc động rưng rưng với mạch truyện lôi cuốn và lối diễn xuất nhuần nhị cùng những giọng ca tuyệt vời của các nghệ sỹ. Nhưng điều khiến vở diễn chinh phục người xem một cách thuyết phục nhất, chính là sự khéo léo của ekip dàn dựng, khi đã biến một câu chuyện kinh điển trên sân khấu chèo trở thành một vở diễn rất cải lương, đầy sự mới mẻ và mang đậm hơi thở của cuộc sống. Đạo diễn – NSND Hoàng Quỳnh Mai đã khôn khéo tiết chế tối đa những yếu tố đặc trưng của chèo để biến vở diễn thành một tác phẩm cải lương thuần túy nhưng vẫn giữ được cái cốt cách và nền tảng của câu chuyện trên sân khấu chèo.

Không chỉ tài tình trong việc tiết chế “chất” chèo để làm nó trở nên mềm mại đúng kiểu cải lương, biến câu chuyện nhiều bi ai của vở chèo Quan Âm Thị Kính thành một tác phẩm cải lương mang nhiều sự lãng mạn và truyền tải những thông điệp nhân văn một cách giản dị, gần gũi – đạo diễn NSND Hoàng Quỳnh Mai còn góp phần đưa các nghệ sỹ về đúng bản ngã của mình để được “bung tỏa” hết tài năng vốn có, tạo nên hiệu quả tối đa cho vai diễn.

Chính vì thế, các nghệ sỹ đã diễn như “cá về với nước”, thăng hoa trong từng cảnh diễn. Những gương mặt nổi bật nhất trong vở diễn phải kể đển NSƯT Quang Thanh (vai Lý Trưởng), nghệ sỹ Thiên Hương (vai Thị Màu) và đặc biệt là nghệ sỹ Hồng Nhung (vai Mẹ Mõ). Có thể nói, vai Mẹ Mõ qua phần diễn xuất của Hồng Nhung trở thành “cái đinh” của đêm diễn. Xuất hiện từ đầu đến cuối, tính chất nhân vật và thời lượng xuất hiện ngang với vai Thị Màu, chính vì thế, Hồng Nhung như “cá về với nước” khi vừa được đóng vai đúng sở trường, vừa có nhiều thời gian, nhiều đất diễn nên cô đã thực sự thăng hoa trong từng câu hát, từng động tác hình thể, trở thành “quan tòa” giải quyết mọi câu chuyện liên quan đến Thị Màu – đây là một trong những điểm khác lạ của Đốp “chèo” và Mõ “cải lương”.

NSƯT Quang Thanh vai Lý Trưởng cũng được đánh giá xuất sắc bởi sự chín muồi trong diễn xuất cũng như giọng hát của anh. Là một trong những nghệ sỹ nổi bật nhất của cải lương Hoa Mai, NSƯT Quang Thanh vào vai ngọt lịm, diễn vừa sinh động vừa tinh tế, phong thái chững chạc và giọng hát thuộc hàng “đẳng cấp”, làm điểm tựa cũng như tạo đà cho các đồng nghiệp “quăng miếng” rất ăn ý và hiệu quả. Anh là một trong những nhân vật quan trọng góp phần làm nên thành công của vở diễn.

Vai Thị Màu do nghệ sỹ Thiên Hương đảm nhận. Thiên Hương có thế mạnh là giọng hát, và có thể nói cô là người hát hay nhất trong dàn nghệ sỹ tham gia vở diễn này. Giọng hát của Thiên Hương vừa dày vừa sáng, nhưng lại rất ấm áp và tình cảm. Cách hát và cách phát âm của Thiên Hương mang nét đặc trưng của cải lương Bắc nên rất dễ đi vào lòng người. Với vai Thị Màu, Thiên Hương cũng làm rất tốt, thể hiện xuất sắc vai chính trong vở.

Ngoài ra, còn phải kể đến gương mặt trẻ Xuân Vương. Chàng trai 9x có ngoại hình đẹp và giọng hát sáng, khỏe cũng như lối diễn khá chân thật, thế nên anh vào vai Nô rất hợp. Mặc dù chưa hoàn hảo như các nghệ sỹ đàn anh, nhưng Xuân Vương cho thấy sự tiến bộ từng ngày và là một gương mặt đầy triển vọng, đủ khả năng tiếp nối thế hệ đi trước của cải lương Hoa Mai.

Vở diễn không đơn thuần chỉ mang lại tiếng cười và sự xúc động từ các nhân vật, mà nó còn truyền tải nhiều thông điệp ý nghĩa qua bàn tay dàn dựng của NSND Hoàng Quỳnh Mai. Rất nhiều hình ảnh mang những ý tứ sâu xa như cảnh Thị Màu ngồi gục khóc giữa hai vòng tròn chèn ép hai bên, thể hiện nỗi khổ của người phụ nữ thời xưa phải chịu sự kìm kẹp, trói buộc của cả những hủ tục lẫn kim tiền. Hay hình ảnh ba người phụ nữ: Thị Màu, Mẹ Mõ, Thị Kính “nương tựa” vào nhau để an ủi, động viên, chia sẻ với nhau những lúc họ rơi xuống vực thẳm. Khi xem cảnh ấy, khán giả ai cũng rơi nước mắt, và nhận ra rằng, đâu chỉ có một mình Thị Màu truân chuyên, mà còn cả Mẹ Mõ và Thị Kính cũng bất hạnh không kém, và họ đã tìm thấy sự đồng cảm của nhau nên đã gắn bó và nâng đỡ nhau trong cuộc sống.

Có một chi tiết rất đặc biệt, mà đúng là chỉ có cải lương mới “dám” làm, đó chính là cảnh Mẹ Mõ bất ngờ tiết lộ thân phận thật sự của Thị Kính cho Thị Màu biết khi cả ba người có mặt ở sân chùa. Và khi biết Thị Kính là nữ, Thị Màu đã trực tiếp bế con đến, quỳ xuống cầu xin Thị Kính nuôi con giúp cô – đây là một chi tiết rất đắt giá, khác biệt hoàn toàn với tình tiết bên sân khấu chèo, và chính tình tiết ấy đã “bẻ” câu chuyện Thị Màu đi theo một hướng khác, giúp người xem đỡ “nặng” vì nó mang màu sắc tươi sáng hơn, đỡ bi ai, oan ức như nhân vật Thị Kính bên chèo.

Có thể nói, với một kịch bản khá nhẹ nhàng, có những tình tiết thay đổi so với bản gốc khiến câu chuyện rẽ sang một hướng khác, cùng với bàn tay dàn dựng tài hoa của đạo diễn – NSND Hoàng Quỳnh Mai cùng dàn nhạc và các nghệ sỹ đoàn cải lương Hoa Mai – vở diễn Truân chuyên giải yếm đào thực sự đã mang đến một góc nhìn mới cho các nhân vật trong vở Quan Âm Thị Kính với một diện mạo tươi sáng hơn, trữ tình hơn và nhẹ nhõm hơn. Thực sự là một vở cải lương đáng xem trong thời điểm hiện tại.

TTO – Thêm một lần nữa, nhân vật lịch sử thời nhà trần tốn không ít giấy mực luận bàn, khi thái sư Trần Thủ Độ được sân khấu Cải lương tiếp tục “giải mã” qua vở diễn Thiên Mệnh (tác giả: Hoàng Thanh Du, Đạo diễn NSND Hoàng Quỳnh Mai).

TTO - Thêm một lần nữa, nhân vật lịch sử thời nhà Trần tốn không ít giấy mực luận bàn, khi thái sư Trần Thủ Độ được sân khấu cải lương tiếp tục "giải mã" qua vở diễn Thiên mệnh (tác giả: Hoàng Thanh Du, đạo diễn: NSND Hoàng Quỳnh Mai).

Đây là vở cải lương mới được đoàn Hoa Mai, Nhà hát cải lương Hà Nội dàn dựng. Vượt qua cái lạnh tê tái, hàng trăm khán giả đã đến hội trường Trung tâm Văn hóa TP Hà Nội số 7 Phùng Hưng để xem buổi tổng duyệt vở mới đây.

Không quá ôm đồm, Thiên mệnh chỉ chọn hai chi tiết lịch sử để “giải mã”. Đó là vụ việc Trần Quốc Tuấn nhảy tường, lẻn vào “cướp” công chúa Thiên Thành làm vợ được kể ngắn gọn trong một lớp diễn mà thấy được cách dùng người của Trần Thủ Độ: “Nếu có đức có tài thì dù là con của kẻ thù ta vẫn trọng dụng, còn không có đức có tài thì dù có là thân quyến của ta, ta cũng sẽ không dùng”.

Phần lớn thời lượng còn lại, vở diễn khắc họa đậm nét vụ việc hai anh trai của Trần Thủ Độ là Trần An Quốc và Trần An Hạ mưu làm phản, để từ đó góp phần làm sáng tỏ những băn khoăn về chuyện có thật ông là người tàn độc đã sát hại cả huynh đệ như lời đồn thổi bao đời?

Ở đây, thật ấn tượng với hai lớp diễn: thái sư Trần Thủ Độ can gián việc vua Trần Thái Tông có ý phong Trần An Quốc là tể tướng cùng nỗi lòng “thôi đành làm điều trái đạo để người đời chê cười” nhưng để “chỉ mong sao trong ấm ngoài êm rạng rỡ một cơ triều”…

Xuất sắc trong cả ca và diễn trong nhiều lớp diễn độc thoại, NSƯT Quang Thanh đã hóa thân thành công trong vai thái sư Trần Thủ Độ bên ngoài đanh thép, lạnh lùng, công tư phân minh mà bên trong luôn thấu tình đạt lý cùng những nỗi đau đáu về vận nước, day dứt, giằng xé khôn nguôi về cốt nhục, tình nhà.

Từ đó, khán giả đã không khỏi lặng đi trước những nỗi niềm đâu phải chỉ có ở người xưa: Rằng “nếu huynh đệ cũng là tể tướng thì thiên hạ sẽ coi khinh, hậu thế sẽ chê cười”, rằng “quân pháp bất vị thân”, và rằng “hà cớ gì để lòng dân chia rẽ?”…

Tuy nhiên, “ra quân” với không ít nghệ sĩ trẻ nên có những vai diễn vẫn còn non nớt nên cần được đầu tư chăm chút hơn.

Theo nhạc sĩ Phạm Chỉnh – giám đốc Nhà hát cải lương Hà Nội, vở cải lương Thiên mệnh sẽ sớm được biểu diễn phục vụ nhân dân thủ đô trong dịp khai xuân Tân Sửu 2021.

(HNMO) - Tối 11-1, tại Trung tâm Văn hóa thành phố (số 7 Phùng Hưng, Hà Đông, Hà Nội), Nhà hát Cải lương Hà Nội đã giới thiệu tới khán giả Thủ đô vở cải lương mới mang tên “Thiên mệnh”.

Vở “Thiên mệnh”, còn có tên gọi khác là “Thiên mệnh Đông A”, được đạo diễn, Nghệ sĩ nhân dân Hoàng Quỳnh Mai chuyển thể cải lương và dàn dựng từ kịch bản của tác giả Hoàng Thanh Du.

Vở diễn đã khắc họa thành công hình tượng nhân vật lịch sử Thái sư Trần Thủ Độ, một nhà chính trị xuất sắc thời Trần. Bằng tài năng của mình, Nghệ sĩ nhân dân Hoàng Quỳnh Mai đã mang đến cho khán giả một câu chuyện lịch sử với nhiều bài học sâu sắc trên một sân khấu cải lương. Chất cải lương đậm đặc với những đoạn ca đẩy cảm xúc đến cao trào đã giữ khán giả ở lại đến phút cuối, bất chấp thời tiết càng về đêm càng lạnh giá của Hà Nội những ngày này.

Nghệ sĩ ưu tú Quang Thanh đã hóa thân xuất sắc vào vai Trần Thủ Độ với diễn xuất tinh tế, thể hiện được tài trí, đức độ của vị Thái sư lừng danh.

Cùng với đó là sự nhập vai nhuần nhuyễn và giàu cảm xúc của dàn diễn viên Đoàn Cải lương Hoa Mai, Nhà hát Cải lương Hà Nội, như Nghệ sĩ ưu tú Trần Hà (vai Trần An Quốc), nghệ sĩ Thiên Hương (vai Trần Thị Dung, phu nhân Trần Thủ Độ), nghệ sĩ Phú Hải, Xuân Vương, Minh Hương…

Nhạc sĩ Phạm Chỉnh, Giám đốc Nhà hát cho biết: “Sau đêm diễn ra mắt, ê-kíp thực hiện sẽ tiếp tục lắng nghe, tiếp thu ý kiến của khán giả, các nghệ sĩ trong Hội đồng nghệ thuật của thành phố để hoàn thiện hơn nữa trong các buổi biểu diễn tiếp theo để phục vụ đông đảo khán giả Thủ đô”.

LĐTĐ18/08/20 15:42 GMT+7Gốc

Một trong những cái khó của việc viết kịch bản về đề tài lịch sử là sự hư cấu nghệ thuật không có đất mà vẫy vùng. Nếu như không khéo, người viết rất dễ sa vào lối mòn xưa là kể lại một câu chuyện đã biết bằng ngôn ngữ khác. Nhà văn Vũ Thanh Lịch đã vượt qua được lối mòn này khi viết kịch bản vở cải lương ‘Phận má đào’ vừa được khán giả đón nhận nhiệt tình khi trình diễn tại Nhà hát Cải lương Hà Nội.

Nhà văn Vũ Thanh Lịch hiện đang là đương kim quán quân của cuộc thi truyện ngắn do tạp chí Văn nghệ Quân đội tổ chức. Lần này, chị thử nghiệm mình với kịch bản sân khấu, một thể loại mà rất nhiều nhà văn đã không thành công, bởi ngôn ngữ sân khấu và ngôn ngữ văn học khác nhau rất nhiều. Nhà văn viết kịch thường có văn nhưng ít kịch tính, bởi thế mạnh của văn chương là ở tâm lý, ở tả cảnh tả tình, ít khi lưu tâm vào sự kiện và sự biến như sân khấu.

“Phận má đào” kể về cuộc đời của công chúa Phất Kim, con gái của Đinh Tiên Hoàng. Công chúa được gả cho Ngô Nhật Khánh là một trong 12 sứ quân, và chính Đinh Tiên Hoàng cũng lấy mẹ của sứ quân này. Đây rõ ràng là một cuộc hôn nhân thuần túy về mặt chính trị, để giúp vị hoàng đế họ Đinh có thể quy giang sơn về một mối.

Phân cảnh trong vở cải lương “Phận má đào” (ảnh chụp sân khấu)

Dù là lần đầu viết kịch, nhưng nhà văn Vũ Thanh Lịch đã phần nào tránh được lối mòn kể lại câu chuyện lịch sử bằng ngôn ngữ khác. Kịch bản của chị có thêm một vài nhân vật, không có trong chính sử, có tham gia vào câu chuyện nhưng không làm sai lệch lịch sử. Với hiểu biết của mình về vùng đất Ninh Bình nơi mình sinh ra, lớn lên và cống hiến, Vũ Thanh Lịch gần như tung hết những hiểu biết của mình về lịch sử cũng như dân gian cho kịch bản. Và đó là điều tạo nên sự hấp dẫn của vở diễn.

Vở cải lương này quy tụ gần như những ngôi sao sáng nhất của Nhà hát Cải lương Hà Nội. Nghệ sĩ nhân dân Phạm Thanh Hương trong vai mẹ Ngô Nhật Khánh. Như mọi lần nghệ sỹ nhân dân Phạm Thanh Hương không bao giờ làm cho khán giả thất vọng. Với bản lĩnh sân khấu và nhất là khả năng làm chủ giọng ca cũng như lối diễn, chị đã lột tả đến tận cùng nỗi đau của nhân vật khi không thể khuyên nhủ con mình dừng việc soán ngôi trước khi quá muộn. Phạm Thanh Hương, còn rất biết “tới, lui” để nhường đất diễn cho bạn nghề, chỉ dồn sức vào cảnh độc thoại nội tâm của mình.

Nghệ sĩ Quang Tuấn trong những năm gần đây được đồng nghiệp đánh giá cao với những vai kép độc, và lần này, nhân vật Ngô Nhật Khánh được anh đẩy lên tận cùng, khi mà sự đam mê quyền lực đã khiến con người ta trở nên điên loạn và không kiểm soát được bản thân.

Chỉ tiếc một điều, Nghệ sĩ ưu tú Hồng Nhung trong vai công chúa Phất Kim lại không phát huy được hết những khả năng tiềm tàng của mình, có lẽ do khi thành vở diễn, nhân vật không được khai thác nhiều lắm. Trong khi, với thanh sắc của mình, Hồng Nhung hoàn toàn có thể khiến khán giả thăng hoa nhiều hơn nữa theo những cung bậc cảm xúc của nhân vật.

Đáng tiếc nhất là vai Thủy Tùng, người tình thời thanh mai trúc mã của công chúa Phất Kim do nghệ sĩ trẻ Nhật Linh thể hiện, lại không được đào sâu cho đến tận cùng, mà chỉ thấp thoáng đi qua đời công chúa. Bởi Nhật Linh với thanh sắc của mình, có thể tạo nên một vai phụ ấn tượng như cách anh tận hiến với sân khấu không kể vai lớn hay nhỏ.

Phân cảnh trong vở cải lương.

Nghệ si ưu tú Hoàng Viện, một trong những giọng ca đẹp nhất của cải lương Bắc, vẫn tiếp tục tròn vai như mọi khi với vai diễn Tiên Hoàng. Chỉ tiếc, anh đã không thể hiện hết khí chất quân vương của một trong những vị hoàng đế có được ngai vàng từ chiến công chứ không phải do truyền lại. Nếu như Hoàng Viện trau chuốt thêm cách diễn xuất sao cho nhân vật tỏa ra một cái uy lớn hơn nữa, thì nhân vật do anh thủ vai sẽ trở thành mẫu mực của dạng vai thứ chính.

Với kịch hát truyền thống, nhiều khi, điều đọng lại với khán giả nhất lại là cách ca diễn. Với “Phận má đào”, điều này lại một lần nữa được khẳng định. Các nhân vật trong “Phận má đào” được ca theo chất cải lương Bắc, tạo ra một nét riêng như từ lâu nay Nhà hát Cải lương Hà Nội vẫn vậy. Mỗi đoàn nghệ thuật có truyền thống và bề dày đều có chất, hay còn gọi là phong cách riêng, bởi nghệ thuật cần cá tính, khán giả cần cá tính.

Nhà hát Cải lương Hà Nội, với tiền thân là các đoàn cải lương nghệ thuật lừng danh như Kim Phụng, Chuông Vàng, vẫn tiếp nối được điều ấy. Người ta đi nghe hát trước khi gọi là đi xem hát. “Phận má đào” làm rất tốt điều đó khi mà dung lượng bài bản vừa đủ, sử dụng linh hoạt, khi cần bi ai sẽ bi ai, khi cần da diết sẽ da diết, và khi đủ để lột tả tâm trạng thì bài ca dừng lại nhường đất cho diễn xuất.

Về tổng thể, “Phận má đào” chỉn chu, gọn gàng, giàu chất tự sự, tuy nhiên Nghệ sĩ nhân dân Hoàng Quỳnh Mai, đạo diễn vở cải lương còn để xảy ra một vài hạt sạn không đáng có như trong lời của nhân vật có câu “lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung”, nó giống hoàn toàn một câu trong danh tác “Kiều” của thi hào Nguyễn Du, mà xét về thời điểm thì thời nhà Đinh tồn tại trước khi danh tác này ra đời rất lâu, nên ở một góc độ nào đó cũng sẽ làm cho người xem có một sự liên tưởng nào đó.

Cũng một điều tiếc nữa, do tận dụng quá mức khả năng ca diễn tự sự của các diễn viên, mà vở diễn hơi dài và có phần nặng nề với khán giả. Tuy nhiên, trong bối cảnh cải lương đang ngày càng khó tìm được những kịch bản hay thì “Phận má đào” xứng đáng là một thỏi nam châm kéo người xem đến rạp!./.

Bảo Thoa

TTO – Lần đầu tiên sân khấu cải lương kể chuyện về nàng công chúa nhà Đinh – nàng Phất Kim, con vua Đinh Tiên Hoàng – qua vở diễn Phận má đào. Vở diễn vừa được Nhà hát Cải lương Hà Nội tổng duyệt tại rạp Hồng Hà, Hà Nội tối 13-8.

Nghệ sĩ Hồng Nhung (vai công chúa Phất Kim) và nghệ sĩ Bạch Quang Tuấn (vai Ngô Nhật Khánh) trong vở Phận má đào - Ảnh: ĐỨC TRIẾT

Phận má đào được mở ra từ câu chuyện vua Đinh Tiên Hoàng (NSƯT Hoàng Viện) thu phục các sứ quân cùng thuận lòng quy phục triều đình, trong số đó có sứ quân vẫn một mực chống đối – Ngô Nhật Khánh (nghệ sĩ Bạch Quang Tuấn) trấn ở Đường Lâm, Sơn Tây, Hà Nội.

Vì thấy Ngô Nhật Khánh là người có tài và cũng vì không muốn tiếp tục binh đao đổ máu, vua dùng kế sách kết nối mối thâm giao gia đình khi ông kết hôn với mẹ Ngô Nhật Khánh, đồng thời gả cô con gái yêu của mình là Phất Kim (nghệ sĩ Hồng Nhung) cho hắn.

Bắt đầu từ đây, nàng công chúa Phất Kim đành chôn chặt mối tương tư với chàng lái đò năm xưa mà dấn thân vào cuộc hôn nhân chính trị những mong giúp cha bớt kẻ thù, cũng là giúp cho đất nước thái bình.

NS Nhật Linh và NS Hồng Nhung

Từ kịch bản văn học của nhà văn Vũ Thanh Lịch, Phận má đào được đạo diễn – NSND Hoàng Quỳnh Mai chuyển thể sang cải lương và trực tiếp dàn dựng. Lãng mạn đan cài hiện thực, Hoàng Quỳnh Mai khéo léo khắc họa nàng công chúa Phất Kim với biệt tài “thêu hoa kết ngọc” nên những đôi mắt của các linh vật trên những tấm hoàng bào.

Nghệ sĩ Hồng Nhung (vai công chúa Phất Kim)

Những tưởng nàng chỉ biết vui vầy bên khung cửi nhưng khi đất nước cần thì chính những đường kim mũi chỉ và tấm lòng trung trinh ái quốc của nàng đã kết thành linh khí nhấn chìm tham vọng của kẻ phản bội.

Phận má đào có một thiết kế sân khấu khá ấn tượng khi được “phủ kín” bởi 9 khung gỗ. Những khung gỗ ấy không hề khô cứng mà biến ảo, lúc là những khung cửi để công chúa thêu hoàng bào, lúc lại là bức bình phong thấp thoáng dáng hình thiếu nữ, lúc hóa thành đôi phượng uyên ương…

Đặc biệt, chính những khung gỗ ấy xếp hình thành đoàn thuyền vượt biển mang công chúa nhà Đinh quyết theo Ngô Nhật Khánh để ngăn cản chồng mưu phản…

Bởi thế, bên cạnh sự mùi mẫn của những câu vọng cổ, điệu lý của cải lương cùng chút bảng lảng từ những giai âm của ca trù, vở diễn còn khá hấp dẫn về phần nhìn.

NSND Thanh Hương và NS Bạch Quang Tuấn

Tuy nhiên, sẽ thuyết phục hơn nếu như các vai được trau chuốt, tự nhiên hơn, cũng như trang phục nhân vật gần với bối cảnh lịch sử câu chuyện được kể.

NSƯT Hoàng Viện và NS Hồng Nhung

Theo nhạc sĩ Phạm Bá Chỉnh – giám đốc Nhà hát Cải lương Hà Nội, nhà hát sẽ tiếp tục chỉnh sửa vở để công diễn trước khán giả thủ đô khi dịch Covid-19 được kiểm soát.

Các Nghệ sĩ tham gia tác phẩm "Phận Má Đào".